Mae'r canllawiau hyn ar gyfer Cymru a Lloegr

Yn y rhan fwyaf o achosion, ni fyddwch yn dod ar draws problem gyda nwyddau neu gynnwys digidol diffygiol, neu ni fyddwch angen cwyno am wasanaeth gwael. Os gwnewch chi bydd y masnachwr fel arfer yn derbyn cyfrifoldeb ac yn cytuno i rwymedi priodol, boed hynny'n ad-daliad, atgyweirio, adnewyddu, gostwng prisiau neu ailadrodd y gwasanaeth. Fodd bynnag, bydd adegau pan fyddwch mewn anghydfod gyda'r masnachwr oherwydd ni allwch gytuno beth achosodd y broblem a phwy sy'n gyfrifol am ei gywiro. Efallai y bydd y masnachwr yn mynnu bod y gwasanaeth yn cael ei gynnal yn briodol, eich bod wedi difrodi'r nwyddau neu'r cynnwys digidol, neu fod y broblem yn ymwneud â thraul pan rydych yn credu roedd y gwasanaeth yn is na'r safon neu roedd y deunydd neu'r cynnwys digidol yn ddiffygiol.

Os bydd angen i chi brofi eich hawliad, dylech gasglu cymaint o dystiolaeth ag y gallwch. Efallai y bydd angen i chi gael barn rhywun arall hyd yn oed. Sut ydych chi'n gwybod bod gan y person hwn y sgiliau, y wybodaeth, y cymwysterau a'r profiad gofynnol i roi barn? Beth sy'n digwydd os nad yw'r masnachwr yn cytuno i archwiliad ac adroddiad? Sut ydych yn profi bod y masnachwr wedi eich camarwain neu wedi defnyddio arfer masnachol ymosodol? Bydd y canllaw hwn yn rhoi'r wybodaeth ymarferol sydd ei hangen arnoch i gael tystiolaeth.

Y gyfraith

Mae Deddf Hawliau Defnyddwyr 2015 yn rhoi hawliau i chi pan fyddwch yn gwneud contract gyda masnachwr ar gyfer cyflenwi nwyddau, gwasanaethau a chynnwys digidol. Os bydd rhywbeth yn mynd o'i le, efallai y bydd angen i chi ddarparu tystiolaeth i brofi'ch hawliad.

Nwyddau

Os byddwch yn arfer eich hawl tymor byr i wrthod (hynny yw, gwrthod y nwyddau o fewn 30 diwrnod) yna efallai y bydd yn rhaid i chi brofi bod y nwyddau yn ddiffygiol ar yr adeg y cawsant eu cyflenwi i chi, oni bai fod y nam yn amlwg.

Fodd bynnag, os ydych yn dewis trwsio neu amnewid neu'n ceisio rhwymedïau naill ai gostyngiad pris neu hawl derfynol i wrthod a bod nam yn cael ei ddarganfod o fewn chwe mis i dderbyn y nwyddau, yna yn y rhan fwyaf o achosion cymerir bod y bai yno pan wnaethoch chi brynu'r nwyddau. Weithiau nid yw diffygion yn ymddangos ar unwaith ond roeddent yn bresennol yn y nwyddau serch hynny. Mater i'r masnachwr yw profi fel arall; gallant, er enghraifft, gredu eich bod wedi difrodi neu gamddefnyddio'r nwyddau. Cyfeirir at hyn yn gyffredinol fel y ' baich prawf a gaiff ei wrthdroi '.

Ar ôl chwe mis, mae'r baich yn newid yn ôl i chi i brofi bod nam os ydych am wneud hawliad yn erbyn y masnachwr oherwydd bod y nwyddau'n ddiffygiol.

Gweler 'Y gwerthiant a chyflenwad o nwyddau: eich hawliau defnyddiwr ' am fwy o wybodaeth

Cynnwys digidol

Os darganfyddwch nam gyda'r cynnwys digidol o fewn chwe mis i'r dyddiad y'i cyflenwyd i chi, yna yn y rhan fwyaf o achosion tybir bod y bai yno yn y dechrau. O ran nwyddau, cyfeirir at hyn yn gyffredinol fel y 'baich prawf a gaiff ei wrthdroi'.

Ar ôl chwe mis, mae'r baich prawf yn newid yn ôl i chi i brofi bod nam os ydych am wneud hawliad yn erbyn y masnachwr oherwydd bod y cynnwys digidol yn ddiffygiol.

Gweler 'Cyflenwi cynnwys digidol: eich hawliau defnyddiwr'.

Gwasanaethau

Os na chaiff gwasanaeth ei gyflawni gyda gofal a medrusrwydd rhesymol, am bris rhesymol, o fewn amser rhesymol neu os na chaiff ei gyflawni yn unol â gwybodaeth a roddir i chi (boed ar lafar neu'n ysgrifenedig) yna mae'r masnachwr yn torri'r contract. Mae hyn yn golygu bod gennych hawl i geisio datrysiad cyfreithiol ond efallai y bydd angen i chi brofi eich hawliad.

Mae'r canllaw 'Cyflenwi gwasanaethau: eich hawliau fel defnyddiwr' yn rhoi mwy o wybodaeth.

Masnachu annheg

Os rhoddir gontract i chi ar ôl i fasnachwr eich camarwain neu oherwydd bod masnachwr wedi defnyddio ymarfer masnachol ymosodol, mae Rheoliadau Diogelu Defnyddwyr Rhag Masnachu Annheg 2008 yn rhoi hawliau iawndal i chi: yr hawl i ddadddirwyn y contract, yr hawl i ddisgownt a'r hawl i iawndal. Efallai y bydd angen i chi ddarparu tystiolaeth i gefnogi'ch cais. Mae'r canllaw 'Yn camarwain y rhai arferion ymosodol: hawliau iawndal' yn rhoi mwy o wybodaeth.

Contractau defnyddwyr

O dan Reoliadau Contractau Defnyddwyr (Gwybodaeth, Canslo a Thaliadau Ychwanegol) 2013, mewn perthynas â chontract gwerthu (contract ar gyfer gwerthu nwyddau neu gyflenwi nwyddau gyda gwasanaeth), mae gennych hawl i wirio'r nwyddau ar ôl eu danfon (fel y byddech mewn siop) i wneud yn siwr eich bod yn hapus â'u natur, eu nodweddion a'u swyddogaeth.

Os byddwch yn penderfynu canslo a dychwelyd y nwyddau a bod y masnachwr yn credu eich bod wedi'u defnyddio'n fwy nag sy'n angenrheidiol i benderfynu a ydynt yn addas, efallai y byddant yn gallu hawlio iawndal gennych, hyd at bris y contract. Gall masnachwr ddidynnu hwn o'r swm yr ydych i fod i gael ei ad-dalu, neu rhaid ei dalu gennych chi i'r masnachwr. Fodd bynnag, nid yw hyn yn gymwys os na wnaeth y masnachwr roi'r wybodaeth ofynnol gyfreithiol i chi am yr hawl i ganslo'r contract. Efallai y bydd angen tystiolaeth arnoch i ddangos cyflwr y nwyddau cyn i chi eu dychwelyd.

Mae'r canllawiau 'Prynu gartref: esboniad o gontractau oddi ar y safle' a 'Phrynu ar y rhyngrwyd, ffôn ac archebu drwy'r post: egluro contractau o bell' yn egluro'r rheolau'n fanylach.

Pa fath o dystiolaeth ddylech chi ei chael?

Os ydych mewn anghydfod gyda masnachwr ynghylch contract ar gyfer cyflenwi nwyddau, gwasanaeth neu gynnwys digidol, mae'n hanfodol eich bod yn cael ac yn cadw cymaint o dystiolaeth ag y gallwch i brofi eich hawliad. Bydd yr awgrymiadau canlynol yn ddefnyddiol:

• yn dibynnu ar y math o nwyddau, gwasanaethau a chynnwys digidol a gyflenwir ac os yw'r contract yn cael ei wneud, efallai y bydd gofyn i'r masnachwr roi gwybodaeth bwysig benodol i chi, megis manylion y contract, trefniadau talu, darparu, gwasanaeth ôl-werthu a manylion unrhyw bolisi sy'n ymwneud â delio â chwynion a all fod ganddynt. Bydd y wybodaeth hon yn ganllaw defnyddiol i ba dystiolaeth y mae angen i chi ei chasglu
• cadwch ffolder o'r holl ddogfennau perthnasol eraill, megis yr hysbyseb wreiddiol (os yw'n berthnasol), eich archeb, cydnabyddiaeth/cadarnhad o'r archeb, y cytundeb credyd (os yn berthnasol), y dderbynneb, negeseuon e-bost, gohebiaeth ac unrhyw warant neu warant
• ysgrifennwch ddatganiad o ddigwyddiadau mewn trefn gronolegol gan gadw'r wybodaeth ddiweddaraf
• gwnewch nodyn o enwau'r bobl y gwnaethoch gysylltu â hwy am eich anghydfod a'u rôl o fewn y busnes
• lle bo'n briodol, tynnwch luniau neu fideos o'r broblem-er enghraifft, y nwyddau diffygiol, crefftwaith gwael neu lety gwyliau o safon is na'r cyffredin
• gwnewch restr o waith is-safonol a rhestr o unrhyw waith sy'n weddill
• os ydych yn dychwelyd nwyddau ar ôl canslo contract, dylech ystyried tynnu ffotograffau neu fideos i ddangos na chafodd y nwyddau eu trin y tu hwnt i'r hyn a oedd yn angenrheidiol i sefydlu eu natur, eu nodweddion a'u swyddogaeth
• ar gyfer cynnwys digidol, cymerwch brint sgrin ar eich cyfrifiadur neu liniadur, neu defnyddiwch ddyfais arall i gymryd fideo o'r sgrin fel tystiolaeth o'r broblem
• os oes tyst i'r broblem neu'r digwyddiad, gofynnwch iddynt a fyddant yn rhoi cyfrif ysgrifenedig i chi fel tystiolaeth ategol
• gwiriwch safleoedd adolygu ar-lein - efallai y byddwch yn dod o hyd i rywun arall gyda chwyn tebyg gallai hyn gefnogi'r hyn yr ydych yn ei ddweud
• cadwch unrhyw rannau neu ddeunyddiau sy'n cael eu symud neu eu hamnewid; efallai y bydd eu hangen arnoch fel tystiolaeth o'r nam ar ddyddiad diweddarach
• os ydych wedi cael gwaith adferol a wnaed gan fasnachwr arall, gofynnwch am fil fesul eitem neu'n well byth gofynnwch iddynt ysgrifennu adroddiad i chi am y gwaith a gyflawnwyd ganddynt a'r rhesymau pam yr oedd angen
• mynnwch brisiad o'r gwaith a wnaed gan y masnachwr hyd at y dyddiad hwnnw
• cadwch gofnod o'ch costau poced a'u derbynebau; efallai y byddwch yn gallu eu hawlio'n ôl
• cadwch ddeunydd pacio a'r cyfarwyddiadau i'w defnyddio; gallent fod yn ddefnyddiol
• os byddwch yn ysgrifennu at y masnachwr, cadwch y dystysgrif postio neu slip danfon cofnodedig
• os ydych chi'n e-bostio'r masnachwr, cadwch yr atebion awtomatig a'r derbynebau darllen - os ydych chi'n derbyn nhw
• gall y masnachwr gael ffurflen adrodd ar-lein y gallwch ei defnyddio i gyflwyno eich cwyn.  Efallai y byddwch yn derbyn e-bost yn cadarnhau'r hyn rydych wedi'i gyflwyno sy'n dystiolaeth o'ch cwyn
• os yw masnachwr yn eich darparu â chynnwys digidol sy'n difrodi eich dyfais (fel eich ffôn symudol neu liniadur) neu ei fod yn achosi niwed i gynnwys digidol arall, na fyddai wedi digwydd pe bai'r masnachwr wedi cymryd gofal rhesymol, gasglu tystiolaeth ar eich colled i wneud cais am atgyweiriadau neu iawndal

Os yw masnachwr yn rhoi gwybodaeth ffug i chi am y nwyddau, y gwasanaeth neu'r cynnwys digidol, mae cyflwyniad cyffredinol y nwyddau, y gwasanaeth neu'r cynnwys digidol yn gamarweiniol neu maent yn defnyddio ymarfer masnachol ymosodol (fel rhoi pwysau wrth werthu) efallai y bydd angen i chi gael mwy o dystiolaeth y gallwch ei defnyddio wrth wneud eich hawliad - er enghraifft:

• manylion yr hyn yr oeddech yn ei ddisgwyl a thystiolaeth o'r hyn a gawsoch mewn gwirionedd. Er enghraifft, pe baech yn dewis masnachwr oherwydd eu bod yn hysbysebu eu bod yn aelod o gymdeithas fasnach a bod hyn ddim yn wir, dylech gadw copi o'r hysbyseb a chael cadarnhad ysgrifenedig gan y gymdeithas fasnach nad yw'r masnachwr yn aelod
• os cawsoch eich camarwain i ymrwymo i gontract oherwydd gwybodaeth ffug mewn taflen neu ar wefan y masnachwr, cadwch y daflen fel tystiolaeth, argraffwch neu tynnwch lun o'r dudalen berthnasol ar y wefan
• pe baech yn gwerthu nwyddau i fasnachwr a'ch bod yn cytuno i bris sy'n is na'r pris farchnad am eu bod yn dweud celwydd wrthych am eu hansawdd, dylech gael pris cywir y farchnad am y nwyddau a chael tystiolaeth o'r pris a roddodd y masnachwr i chi
• petaech yn llofnodi contract am fod masnachwr wedi gwrthod gadael eich cartref nes i chi fynd ymlaen ac wedi cytuno i'r contract, cadwch gofnod ysgrifenedig manwl o'r digwyddiad i'w ddefnyddio fel tystiolaeth
• manylion unrhyw golledion ariannol y gwnaethoch eu dioddef o ganlyniad i daliad a wnaethoch i'r masnachwr oherwydd efallai y gallwch hawlio iawndal. Efallai y bydd gennych hawl hefyd i hawlio iawndal am larwm, trallod, anghyfleustra corfforol neu anghysur a achosir i chi.

Barn arbenigwyr: beth sydd angen i chi ei wybod

Os nad yw'r masnachwr yn derbyn unrhyw dystiolaeth y byddwch yn ei chyflwyno i gefnogi'ch cais a'ch bod yn parhau mewn anghydfod, efallai y bydd angen i chi gael barn arbenigol i ganfod beth yw'r broblem, sut y cafodd ei hachosi, beth y bydd yn ei wneud i ddatrys y broblem a phwy sydd ar fai.

I ddechrau, efallai y byddwch yn gallu cael barn masnachwr arall sy'n darparu'r un nwyddau, gwasanaeth neu gynnwys digidol â'r masnachwr yr ydych yn anghytuno ag ef. Mae'n bosibl y bydd yr ail fasnachwr yn gallu cynnig arweiniad i chi fel y gallwch gysylltu â'r masnachwr yn gyntaf gyda pheth wybodaeth i gefnogi eich hawliad. Fodd bynnag, ni fydd pob masnachwr yn barod i gymryd rhan mewn anghydfod.

Os yw'r masnachwr yr ydych mewn anghydfod â hwy yn aelod o gymdeithas fasnach, mae'n bosibl mai rhan o wasanaeth y gymdeithas fasnach honno fydd cynnig cymodi neu gymrodeddu, gan gynnwys archwiliad ac adroddiad gan arbenigwr y talwyd amdano ar sail ' collwr yn talu '.

Efallai y byddwch yn gallu dod i gytundeb gyda'r masnachwr i gael adroddiad annibynnol ar y cyd, gan rannu'r gost efallai fel y gall y ddau ohonoch fod yn fodlon ynghylch didueddrwydd y farn. Wrth gwrs, nid oes rhaid i'r masnachwr gytuno i hyn, ond os byddwch yn gwneud y cais hwn yn ysgrifenedig a bod y masnachwr yn ei wrthod, efallai y byddant yn ei chael yn anodd dadlau'n ddiweddarach eu bod wedi gweithredu'n rhesymol.

Os cewch eich adroddiad annibynnol eich hun, dylech hysbysu'r masnachwr yn ysgrifenedig o'ch bwriadau cyn i chi fynd ymlaen. Cadwch gopïau o'ch holl ohebiaeth. Os bydd yr adroddiad o'ch plaid, efallai y gallwch hawlio cost yr adroddiad yn ôl yn ogystal â datrys y broblem neu hawlio'r gost o unioni'r sefyllfa.

Y terfyn ar y swm y gallwch ei hawlio yn nhrac hawliadau bach y Llys Sirol yw £10,000. Ni chaiff y llys dderbyn adroddiad yr ydych wedi ei gael cyn cymryd camau cyfreithiol a gall eich cyfarwyddo chi a'r masnachwr i benodi un arbenigwr. Os nad ydych chi a'r masnachwr yn gallu cytuno ar y dewis o arbenigwr neu'r trefniadau ar gyfer talu ffi'r arbenigwr, yna mae'n rhaid i chi neu'r masnachwr wneud cais i'r llys am gyfarwyddiadau pellach. Yna byddai'r llys yn gwneud penderfyniad am yr arbenigwr. Y terfyn ar gyfer ffioedd adennill arbenigwyr yn y llys yw £750.

Mae'r canllaw 'Ysgrifennu llythyr cwyn effeithiol' yn cynnwys llythyr templed at fasnachwr yn gofyn iddo ystyried adroddiad arbenigol ar y cyd.

Ble allwch chi ddod o hyd i arbenigwr?

Weithiau gall fod yn anodd dod o hyd i arbenigwr annibynnol felly cysylltwch â gwasanaeth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth am arweiniad. Edrychwch ar hysbysebion, gwefanau, negeseuon e-byst a dogfennau busnes y masnachwr i weld a ydynt yn hawlio eu bod yn aelod o gymdeithas fasnach. Os ydyn nhw, cysylltwch â llinell gymorth defnyddwyr y gymdeithas fasnach i gael cyngor ar sut i gwyno am aelod. Os nad ydych yn siwr a yw'r masnachwr yn aelod o gymdeithas fasnach, gweler y canllaw 'Cymdeithasau masnach a chyrff rheoleiddio', sydd â rhestr o fanylion cyswllt ar gyfer rhai o'r prif gymdeithasau. Gallwch hefyd ymchwilio i gymdeithasau masnach ar-lein.

Os ydych yn ei chael hi'n anodd cael barn annibynnol, ystyriwch ddefnyddio dulliau amgen o ddatrys anghydfodau fel ffordd o ddatrys eich cwyn heb fynd i'r llys (mae'r canllaw 'Meddwl am fynd ag achos i'r Llys Sirol?' yn esbonio beth mae hyn yn ei olygu). Bydd y dystiolaeth yr ydych wedi'i chael hyd yma yn ddefnyddiol i'ch achos.

Beth ddylai adroddiad yr arbenigwr ei gynnwys?

Dylech sicrhau bod eich arbenigwr yn cynnwys y canlynol yn eu hadroddiad:

• dadansoddiad llawn o natur y broblem
• beth yw achos neu achos tebygol y broblem a pham - er enghraifft, crefftwaith gwael, diffyg cynhenid, cydrannau diffygiol
• beth sydd angen ei wneud i unioni'r broblem
• cost y gwaith cywirol
• os yw'n berthnasol, dylid cynnwys ffotograffau, diagramau, cynlluniau ac ati hefyd
• dylai'r sawl sy'n rhoi'r farn hefyd roi manylion eu cymwysterau, eu manylion personol a'u profiad
• datganiad o wirionedd yn gwirio'r adroddiad

Os nad ydych yn siwr ynghylch cael adroddiad, gofynnwch i'r arbenigwr ddangos enghraifft i chi o'r math o adroddiadau y maent yn eu cynhyrchu. Dylech bob amser ganfod faint fydd yr adroddiad yn ei gostio, gan gadw mewn cof derfyn £750 ar adennill costau'r arbenigwr yn y llys.

Beth i'w wneud os bydd pethau'n mynd o chwith

Mae'r canllawiau 'Gwerthu a chyflenwi nwyddau: beth i'w wneud os fydd pethau'n mynd o'i le', 'Cyflenwi gwasanaethau: beth i'w wneud os pethau'n mynd o'i le  a 'Chyflenwi cynnwys digidol: beth i'w wneud os fydd pethau'n mynd o'i le' yn rhoi mwy o wybodaeth am yr hyn y i'w wneud os ydych mewn anghydfod gyda masnachwr.

Deddfwriaeth allweddol

Rheoliadau Diogelu Defnyddwyr Rhag Masnachu Annheg 2008

Deddf Hawliau Defnyddwyr 2015

Rheoliadau Contractau Defnyddwyr (Gwybodaeth, Canslo a Thaliadau Ychwanegol) 2013

Adolygwyd/Diweddarwyd ddiwethaf: Medi 2021

Noder

Bwriedir y wybodaeth hon fel canllaw yn unig; dim ond y llysoedd all roi dehongliad awdurdodol o'r gyfraith.

Efallai na fydd dolenni 'deddfwriaeth allweddol' y canllaw ond yn dangos fersiwn wreiddiol y ddeddfwriaeth, er bod dolenni ar wahân i rywfaint o ddeddfwriaeth ddiwygiedig sy'n uniongyrchol gysylltiedig chynnwys y canllawiau. Gellir dod o hyd i wybodaeth ar ddiwygiadau i ddeddfwriaeth y ar y tab 'Mwy o Adnoddau' ym mhob dolen.

Am fwy o wybodaeth, cysylltwch â'r gwasanaeth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth, sy'n darparu cyngor cyfrinachol a diduedd ar faterion defnyddwyr yn rhad ac am ddim. Ewch i wefan Cyngor ar Bopeth neu ffoniwch linell gymorth defnyddwyr Cyngor ar Bopeth ar 03454 040505.

© 2021 itsa Ltd.